میدان اسب‌دوانی استانبول
- ویر استار تریپ پلاس
- 1401/9/9
میدان اسب‌دوانی استانبول
تور استانبول و شهر استانبول نیازی به معرفی ندارد. چه ایرانیان، چه توریست‌های دیگر از سراسر دنیا به خوبی با این شهر تاریخی و زیبا آشنایی دارند. دلیل آن هم واضح است.
این شهر هم آب و هوای خوبی دارد و هم از یک تاریخ غنی همراه با فرهنگ و آداب و رسوم ویژه بهره مند است که باعث می‌شود دیدار از آن برای هر گردشگری از سراسر دنیا لذت‌بخش باشد. این شهر جاذبه‌های توریستی کم ندارد و اگر بخواهید از همه آن‌ها دیدن کنید، شاید ماه‌ها زمان نیاز داشته باشید. اما برخی از جاذبه‌های گردشگری این شهر، از سایرین برجسته‌تر هستند و بازدید از آن‌ها را به هر گردشگری توصیه می‌کنیم. یکی از این جاذبه‌ها، میدان اسب‌دوانی استانبول است که در زمان باستان، بزرگ‌ترین میدان اسب‌دوانی در کل دنیا به حساب می‌آمده است. در این مقاله قصد داریم به این میدان و معرفی دیدنی‌های آن بپردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.
تاریخچه میدان اسب‌دوانی استانبول
این میدان اسب‌دوانی، در یک دوره و توسط یک نفر ساخته نشده است. بلکه در طول سده‌ها به امکانات و طراحی‌های جذاب آن اضافه شده است. گفته می‌شود که در حدود 1800 سال پیش (203 سال بعد از میلاد مسیح)، آن هم زمانی که شهری که در محل کنونی استانبول واقع بوده و بیزانتیوم نام داشته است، توسط امپراتوری به نام سپتیمیوس سیوروس به طور کلی بازسازی می‌شود تا شهری مدرن‌تر و بزرگ‌تر به جای آن قرار بگیرد. وی همچنین دستور داد یک میدان بزرگ نیز داخل شهر ساخته شود. این میدان که شبیه استادیوم‌های ورزشی امروزه است، ظرفیتی حدود 100 هزار نفر داشته است. یعنی برابر با استادیوم آزادی تهران! هدف از ساخت این میدان، فراهم کردن فضایی برای اجتماع مردم و تماشای اسب‌دوانی و ارابه‌رانی بوده است.
حدود 111 سال بعد، یکی از معروف‌ترین امپراتوران روم، به نام کنستانتین، تصمیم می‌گیرد مرکز امپراتوری‌اش را به بیزانتیوم (استانبول کنونی) منتقل کند. از آن زمان به بعد، این شهر به خاطر کنستانتین، به نام قسطنطنیه (کنستنتنیه یا شهر کنستانتین) معروف می‌شود. کنستانتین نیز مانند هر امپراتور دیگری که تغییر پایتخت داده است، تصمیم به بازسازی و ایجاد امکانات در شهر جدید خود می‌گیرد. یکی از اقدامات او نیز مربوط به بازسازی میدان اسب‌دوانی این شهر بود. او این میدان را بازسازی کرد و دستور داد تا مجسمه‌های گوناگون داخل این میدان قرار داده شود. همچنین در این زمان یک جایگاه در بخش شرقی میدان برای امپراتوری ساخته شد که خاتیسما نامیده می‌شد.
میدان اسب‌دوانی استانبول چه کاربردی داشت؟
این میدان برای بیش از 1800 سال پابرجا بوده است. در طول سده‌ها، از این میدان استفاده‌های متفاوتی می‌شده است. در زمانی که در امپراتوری بیزانس این میدان ساخته شد (و تا 1000 سال بعد نیز در خدمت این امپراتوری بود)، اسب‌دوانی و ارابه‌رانی از مهم‌ترین کاربردهای این میدان بودند. در آن زمان مردم به مسابقات اسب‌دوانی علاقه زیادی داشتند و امپراتورها نیز از تماشای آن‌ها لذت می‌بردند. علاوه بر این، این میدان یک مرکز مهم تجمع نیز برای سخنرانی‌های مهم و حیاتی محسوب می‌شد. در آن زمان که جنگ‌های صلیبی نیز شروع شدند، این میدان آسیب‌های فراوانی دید. گفته می‌شود که در ضلع شمالی این میدان 4 مجسمه اسب طلاکاری شده موجود بوده است که در زمان این جنگ‌ها غارت می‌شوند. جالب است بدانید که این اسب‌ها بعد از غارت به شهر ونیز رسیده و اکنون در یکی از خیابان‌های این شهر نصب شده‌اند.
حتی گفته می‌شود که در زمان اپراتوری بیزانس، هنگامی که یک مسابقه ارابه‌رانی در این میدان در حال اجرا بوده است، مردم به مالیات‌های سنگین اعتراض می‌کنند و درگیری نیروهای سلطنتی با مردم منجر به ریخته شدن خون هزاران نفر در این میدان می‌شود. حتی تیم‌هایی که ارابه‌رانی می‌کردند، دارای رنگ‌های خاص بودند که به نوعی هر رنگ نماینده یک حزب سیاسی محسوب می‌شده است. مردم نیز با طرفداری از تیم مورد علاقه خود، گرایش‌های سیاسی خود را نشان می‌داده‌اند. از دیگر کاربردهایی که این میدان داشته است، برگزاری جشن‌ها و برنامه‌های سنتی بوده است. این جشن حتی می‌توانست به علت پیروزی در یک نبرد نیز باشد.
زمانی که امپراتوری بیزانس به پایان رسید، امپراتوری عثمانی بر ترکیه و شهر قسطنطنیه حاکم می‌شود. حاکمان اپراتوری عثمانی نیز از این میدان برای انجام مقاصد خود استفاده می‌کردند. آن‌ها اگر می‌خواستند شخص مهمی را دار بزنند تا مایه عبرت باقی مردم باشد، از این میدان استفاده می‌کردند. البته مردم استانبول نیز در آن زمان از اهمیت این میدان به خوبی آگاه بودند. بنابراین هر زمان که می‌خواستند نسبت به مسئله‌ای سیاسی یا اجتماعی اعتراض کنند، در این میدان جمع می‌شدند. اهمیت این میدان به قدری بوده است که در سال 1909، شورشی که منجر به براندازی حکومت عثمانی و پادشاه عبدالحمید دوم شد، در این میدان آغاز شد.
در میدان اسب‌دوانی استانبول چه چیزهایی ببینیم؟
ستون مارپیچ
یکی از آثار جذابی که در این میدان وجود دارد و البته تا حد زیادی تخریب شده است، ستون مارپیچ است. این ستون سرگذشت عجیبی دارد. این ستون حدود 2000 سال پیش و به عنوان نماد پیروزی یونان بر ایران باستان در شهر دلفی یونان ساخته می‌شوند. زمانی که کنستانتین پایتخت خود را عوض می‌کند، دستور می‌دهد که این ستون نیز از یونان به قسطنطنیه منتقل شود و داخل میدان اسب‌دوانی آن نصب شود! متأسفانه بخش زیادی از این ستون تخریب شده است و امروزه ما نمی‌توانیم مارهای افعی که سرشان روی بالاترین نقطه ستون وجود داشته‌اند را ببینیم. اما می‌توانیم بدن دو مار به هم پیچیده را ببینیم که به سمت بالا حرکت می‌کنند.
مجسمه‌های پورفیریوس
پورفیریوس یکی از معروف‌ترین ارابه‌ران‌هایی بود که در این میدان مسابقه می‌داد. او در زمان امپراتوری بیزانس زندگی می‌کرد. شهرت و محبوبیت پورفیریوس به حدی بود که برای بزرگداشت یاد او، در میدان اسب‌دوانی استانبول، 7 مجسمه ساخته شد. متأسفانه این مجسمه‌ها نیز تخریب شده‌اند و چیزی از آن‌ها باقی نمانده است. اما پایه دو عدد از این مجسمه‌ها باقی مانده است که در داخل موزه نگهداری می‌شوند.
آبنمای قیصر ویلهلم
در بخش شمالی این میدان، یک گنبد سبزرنگ وجود دارد که بر پایه 8 ستون سیاه رنگ قرار گرفته است. زیر این گنبد یک آب‌نما به شکل نیم کره و از جنس سنگ قرار گرفته است که یک بنای نسبتا جدید محسوب می‌شود. در قرن نوزدهم میلادی زمانی که قیصر ویلهلم امپراتور وقت آلمان به ترکیه سفر می‌کند، جهت ادای احترام به عبدالحمید دوم، امپراتور عثمانی، این آب‌نما را به وی تقدیم می‌کند. در آن زمان امپراتوری آلمان و عثمانی روابط سیاسی خوبی با هم داشتند و این هدیه گران‌بها، نمادی بر این دوستی بود. اگر وارد این آب‌نما شوید و به سقف گنبدی آن نگاه کنید، حرف اول نام امپراتور آلمان و امضای شخصی عبدالحمید را مشاهده می‌کنید.
سنگ یادبود تئودوسیوس
این سنگ نیز که به گرانیت صورتی نیز معروف است، مانند ستون مارپیچ داستان جالبی دارد. این ستون بیش از 3500 سال قدمت دارد. گفته می‌شود که این سنگ در مصر در 1500 سال پیش از میلاد مسیح در معبد آمون ری حکاکی شده است. در دوران حکومت بیزانس، تئودوسیوس امپراتور روم، این سنگ را به قسطنطنیه انتقال می‌دهد و دستور می‌دهد که در میدان اسب‌دوانی نصب شود. این سنگ یادبود، حاوی تصاویر حکاکی شده از خانواده سلطنتی در حین تماشای مسابقه ارابه‌رانی است.
سنگ سخت
این سنگ که یک ستون مکعبی بلند است، زمانی با نمای طلایی داخل میدان اسب‌دوانی استانبول خودنمایی می‌کرد. اما در زمان جنگ‌های صلیبی، سربازانی که به این شهر حمله کرده بودند، این تصور را داشتند که نمای این ستون از جنس طلا است. غافل از اینکه نمای ستون‌ها از جنس برنز بودند و تنها روکش طلا داشتند. در حال حاضر چیزی از نمای ظاهری این ستون باقی نمانده است و تنها سنگ‌های آجری آن باقی مانده‌اند که برخی از آن‌ها نیز فرو ریخته‌اند. البته دلیل ساخت این ستون ساده و بلند با روکش طلا، هنوز مشخص نیست. اما در زمان خود احتمالاً در کنار مجسمه‌های طلایی چهار اسب، جلوه‌ای شاهانه به میدان اسب‌دوانی استانبول می‌داده‌اند.
این میدان در حال حاضر شکوه و جلال سابق را ندارد و جنگ‌ها و غارت‌ها در کنار فرسایش، بسیاری از زیبایی‌های آن را گرفته است. اما هنوز هم تصاویر نقاشی شده‌ای از این میدان وجود دارد که نشان می‌دهد مجسمه‌ها و ستون‌های زیادی در مرکز میدان و گوشه‌های آن قرار داشته‌اند. بسیاری از این آثار تاریخی توسط سربازان در جنگ‌های صلیبی به غارت رفتند، برخی از آن‌ها به نقاط دیگر جهان منتقل شدند و برخی دیگر نیز کسی از سرنوشتشان اطلاعی ندارد. اما در نهایت این میدان برای بیش از 1800 سال یک مرکز مهم سیاسی، تاریخی و اجتماعی در شهر استانبول بوده است که مبدأ انقلاب‌ها، جشن‌ها و رویدادهای مهم محسوب می‌شده است.
حتی بسیاری از مردم در زمان امپراتوری بیزانس در این مکان گرد هم جمع می‌شدند و روی مسابقات ارابه‌رانی شرط‌بندی می‌کردند. بنابراین دور از انتظار نیست که بگوییم این میدان قلب تپنده اقتصاد و سیاست در استانبول بوده است. امروزه نیز بازدید از این میدان مثل آن است که در 1800 سال تاریخ یک شهر پرآشوب قدم می‌زنید. هنوز هم می‌توان جای غارت سربازان جنگ‌های صلیبی را بر پیکر ستون‌ها و سنگ‌های این میدان دید. بنابراین باز هم به توصیه اول مقاله اشاره می‌کنیم: در شهر استانبول از هر مکانی که می‌خواهید چشم‌پوشی کنید، اما بازدید از این میدان را از دست ندهید!
همچنین جهت رزرو تور ترکیه می توانید با کارشناسان ما در سامانه رزرواسیون تریپ پلاس تماس بگیرید. 41365-021
دیدگاه ها