کاخ ورسای پاریس

کاخ ورسای پاریس

این کاخ در ۱۷ كیلومتری جنوب غربی پاریس، دهكده ای بوده كه البته امروزه به شهری بزرگ تبدیل شده و با گسترش شهرسازی و وسایل نقلیه مجهز به پاریس متصل شده است.

ورسای كه از پایان قرن هفدهم تا وقوع انقلاب كبیر فرانسه پایتخت این كشور بود، مظهر تمام عیار سبك كلاسیك در هنر معماری فرانسه است. طراحی این کاخ به وسیله معماران چیره‌دستی به نام‌های «لویی لووا»، طراح فضای سبز آندره لونوتر و «شارل لُبران» نقاش و آذینگر زبردست انجام گرفت. کاخ ورسای، اقامت‌گاه سلطنتی دربار فرانسه، به دستور لوئی چهاردهم در قرن هفدهم در حومه پاریس ساخته شد. این کاخ عظیم که از جمله خارق‌العاده‌ترین کاخ‌های کلاسیک جهان محسوب می‌شود، از سال ۱۹۷۹ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. از سال ۱۶۸۲ تا سال ۱۷۸۹ که به اجبار انقلابیون خانواده سلطنتی به پاریس منتقل شدند، این کاخ محل زندگی و دربار حکومتی شاهان فرانسه بود. معاهده ورسای که به جنگ جهانی اول پایان داد در این کاخ عقد شده‌است.
لوئی سیزدهم معمولاً در جنگل‌های اطراف دهکده ورسای در حومه پاریس به شکار می‌رفت و در سال ۱۶۲۴ دستور داد تا کلبه شکاری در این مکان ساخته شود.  هنگامی که لوئی چهاردهم در سال ۱۶۶۰ به قدرت رسید، به جستجوی مکانی در نزدیکی پاریس اما دور از هیاهوی شهر برآمد تا کاخ سلطنتی عظیمی در آن بنا کند. لوئی چهاردهم که در میان جنگ‌های داخلی و جنگ قدرت اشراف فرانسه بزرگ شده بود، قصد داشت با گرد هم آوردن همه اشراف و درباریان زیر یک سقف، کنترل کامل دربار فرانسه را به دست بگیرد.

او بالاخره تصمیم گرفت کلبه شکار کوچک ورسای را به کاخی عظیم تیدیل کند. لوئی لووو، آرشیتکت مشهور فرانسوی، عملیات ساخت قصر را عهده‌دار شد و تا سال ۱۶۷۸ بر عملیات ساخت قصر نظارت داشت. در سال ۱۶۷۸ ژول هاردون مانسارت، دیگر آرشیتکت فرانسوی، سرپرستی ساخت ورسای را برعهده گرفت. از جمله بناهای مهمی که او به نقشه اصلی کاخ اضافه کرد، می‌توان به کلیسا و تالار آینه‌ها اشاره کرد. بالاخره لوئی چهاردهم در ۶ می سال ۱۶۸۲ به همراه بیست هزار نفر از اطرافیانش به این کاخ نقل مکان کرد. اما تکمیل ساخت و ساز قصر تا سال ۱۶۸۸ به طول انجامید. تکمیل این قصر محصول همکاری سه مغز متفکر اصلی طرح، یعنی لوئی لووو (آرشیتکت اصلی)، شارل لوبرون (طراح باغ) و آندره لونوتر (مدیر تزئینات داخلی) بود.
لویی لووا به منظور اقامت شاه و ملکه آپارتمانی را طراحی کرد که «شتو نف» (در فرانسه به معنی کاخ نو) نامیده می‌شد. علاوه بر این دو آپارتمان قسمت‌های خصوصی و خوابگاه‌های دیگری هم در این کاخ برای شاه و ملکه فراهم شد. وی برای طراحی این بخش از اصول معماری ایتالیایی رایج در قرن ۱۶ و ۱۷ استفاده کرد. او نقشه‌ای کشید که از هفت تالار تشکیل شده‌بود. این ۷ سالن از منظومه خورشیدی و ایزدهای رومی الهام گرفته شده بودند. همه تالارها دور تا دور سالن مرکزی به نام تالار آپولون که خوابگاه لویی چهاردهم بود قرار داشتند.

به این نوع طراحی، طراحی «خورشیدمرکزی» می‌گویند. در آپارتمان شاه خوابگاه ملکه همانطور که طراحی سقف تالارهای آپارتمان شاه از اعمال قهرمانانه لویی چهاردهم الهام گرفته و از شخصیت‌های تاریخی استفاده شده بود در آپارتمان ملکه نیز از این قبیل تصاویر متناسب با دکوراسیون اتاق بهره گرفته شد. بعدها برای ساخت تالار آینه بخشی از آپارتمان ملکه تغییر یافت.
تالار آینه‌ها، زیباترین و مهم‌ترین بخش کاخ ورسای است. این تالار که در سال ۱۶۷۸ ساخته شده است، در طبقه اول کاخ ورسای قرار دارد و ۵۷۸ آینه در آن نصب شده است. تالار آینه‌ها ۷۳ متر طول، ۱۱ متر عرض و ۱۲ متر ارتفاع دارد. این تالار ۱۷ پنجره دارد که به سوی باغ باز می‌شوند و از هر پنجره می‌توان بخشی از باغ را مشاهده کرد. در واقع از این تالار می‌توان کل باغ اطراف کاخ را دید.روبروی پنجره‌ها آینه‌های بلند قدی قرار دارد که تصویر باغ در آن‌ها منعکس می‌شود. چهل لوستر بزرگ از سقف بلند تالار آویزان است. مجسمه‌ای مرمرین از لوئی چهاردهم نیز زینت‌بخش این تالار است. تمام عروسی‌ها، جشن‌ها و مراسم تاجگذاری، از جمله تاجگذاری ژوزفین در زمان ناپلئون بناپارت در این تالار صورت می‌گرفته است. تالار آینه‌ها نه تنها سمبل اقتدار پادشاهان فرانسه است، بلکه در دوران بعد از انقلاب فرانسه نیز نقشی کلیدی داشته است. در سال ۱۹۱۹ و در جریان جنگ جهانی اول اغلب تصمیم‌های مهم و قراردادها در این سالن منعقد می‌شد.
عملیات مرمت و بازسازی کلی این کاخ از سال ۲۰۰۴  و با بودجه‌ای معادل ۴۰۰ میلیون یورو آغاز شده است و به پیش‌بینی کارشناسان این پروژه بیش از ۲۰ سال به طول خواهد انجامید. در حال حاضر کاخ ورسای به موزه‌ای برای بازدید عموم تبدیل شده است و با بیش از ۱۰ میلیون بازدیدکننده در سال (سه میلیون از كاخ و هفت میلیون از باغ)، بزرگترین جاذبه گردشگری فرانسه به حساب می‌آید.